اختلال شخصیت نمایشی یا هیستریونیک یکی از انواع اختلالات شخصیت دسته b (کلاستر B)  است که در زنان شایع‌تر می‌باشد. مبتلایان به این اختلال معمولاً در رفتارهایشان شور و هیجان بسیاری را نشان می‌دهند. الگوی رفتاری بی‌ثبات و بیش‌ازحد هیجانی این افراد آسیب‌های عمیقی در زندگی آن‌ها و اطرافیانشان ایجاد می‌کند. درمان اختلال شخصیت نمایشی، مانند درمان سایر اختلالات‌شخصیت با چالش‌های بسیاری همراه است. شخصیت هیسترونیک نسبت به بیماری خود اطلاعی ندارند؛ طبیعتاً برای درمان نیز مراجعه نخواهند کرد. بنابراین حتی شروع درمان چالش های زیادی دارد. در ادامه برای آشنایی بیشتر با اختلال شخصیت نمایشی ، نشانه ها، علل و درمان آن با ما همراه باشید.

فهرست مطالب

• اختلال شخصیت نمایشی یا هیسترونیک چیست؟
• اختلال شخصیت نمایشی چه کسانی را تحت تاثیر قرار می‌دهد؟
• نشانه‌ های اختلال شخصیت نمایشی
• عوارض شخصیت نمایشی
  • ❌ اختلالات تبدیلی
  • ❌ حملات پانیک
  • ❌ اختلال علائم جسمانی
• دلایل اختلال شخصیت نمایشی
  • ✨ سبک فرزند پروری
• درمان شخصیت نمایشی
  • رفتاردرمانی
  • درمان شخصیت نمایشی | آموزش روابط میان فردی
  • درمان دیالکتیک
  • درمان شناختی-رفتاری
  • درمان شخصیت نمایشی | خانواده‌درمانی
  • دارو درمانی
  • گروه درمانی
  • درمان روان تحلیلگری
  • تمرین هماهنگی ذهن و بدن
  • کلام آخر

برای دریافت مشاوره در زمینه درمان اختلال شخصیت نمایشی می توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت منزل با شماره 9099070354 تماس بگیرید.

اختلال شخصیت نمایشی یا هیسترونیک چیست؟

اختلال شخصیت هیسترونیک یا نمایشی یکی از انواع اختلالات شخصیت است که با رفتارهایی نظیر مبالغه در ابراز هیجان، تلاش برای به دست آوردن حمایت و محبت دیگران و به‌ویژه رفتارهای اغواگرایانه و استفاده از ظاهر فیزیکی در روابط اجتماعی دیده می‌شود. مبتلایان به این اختلال همواره به شیوه‌ای واکنش نشان می‌دهند که انگار به‌ راستی در صحنه تئاتر مشغول ایفای نقش هستند. و به همین خاطر به این افراد نمایشی گفته می‌شود. این افراد معمولاً دارای تفکر مطلق‌گرا یا صفر و یک هستند به این معنا که آن‌ها مسائل مختلف را با دیدگاه این یا آن بررسی می‌کنند و قدرت تفکر به شیوه نسبی را ندارند.

این اختلال بیشتر در میان خانم‌ها دیده می‌شود. و بسیاری از محققان معتقدند که تشویق جامعه در مقابل رفتارهای اغواگرایانه زنان باعث می‌شود که نرخ ابتلا در زنان افزایش پیدا کند. علاوه بر این تحقیقات نشان‌دهنده همپوشانی بالای اختلال شخصیت نمایشی و ضداجتماعی است. که این موضوع باعث شده برخی از محققین فرض کنند این دو اختلال از یک علت مشترک سرچشمه می‌گیرند. و این علت در مردان به‌صورت شخصیت ضداجتماعی و در زنان به‌صورت اختلال شخصیت نمایشی دیده‌می‌شود.

اختلال شخصیت نمایشی چه کسانی را تحت تاثیر قرار می‌دهد؟

اختلال شخصیت نمایشی اغلب در اواخر نوجوانی آغاز می‌شود و این موضوع معمولا در اوایل بیست سالگی شروع می‌شود. معمولا افرادی که در بدو تولد به آنها مرد گفته می‌شود ولی هویت جنسی زنانه دارند؛ درگیر این اختلال می‌شوند. اما دلایل دیگری نیز در بروز این اختلال وجود دارد که در این مقاله به آن اشاره کرده ایم.

نشانه‌ های اختلال شخصیت نمایشی

در این بخش اصلی‌ترین نشانه‌هایی که برای دریافت تشخیص اختلال شخصیت نمایشی مطرح است را با یکدیگر بررسی خواهیم کرد؛ بااین‌حال به خاطر داشته باشید که دریافت تشخیص قطعی در این زمینه صرفاً باید توسط متخصص و از طریق انجام آزمون و مصاحبه‌های بالینی صورت بگیرد. اصلی‌ترین نشانه‌های شخصیت هیستریونیک عبارتند از:

_ وقتی در مرکز توجه نباشد احساس ناراحتی می‌کند.

_ استفاده از رفتار های اغواگرایانه و تحریک‌کننده جنسی در تعامل با جنس مخالف

_ تغییرات ناگهانی در هیجانات

_ توجه بیش‌ از حد به ظاهر برای جلب‌ توجه دیگران

_ گفتار این افراد معمولاً از جزئیات خالی است

_ به‌ راحتی تحت تأثیر دیگران قرار گرفتن

_  صمیمانه‌ تر پنداشتن روابط نسبت به واقعیت

_ احساسات سطحی او به شدت تغییر می‌کند.

_ احساسات خود را بیش از حد نشان می‌دهند. به حدی که دیگران را شرمنده خودش کند.

_ دائما لوند و جذاب هستند.

_ بیش از اندازه به ظاهر و فیزیک خود اهمیت می‌دهد.

_  برای توجه معمولا از لباس های بدن نما یا رنگ روشن استفاده می‌کند.

برای تشخیص به صورت رایگان روی تست شخصیت شناسی کلیک کنید.

عوارض شخصیت نمایشی

افرادی که به اختلال شخصیت نمایشی مبتلا می‌شوند؛ باید عوارض این اختلال را نیز تجربه کنند. در این بخش مقاله راجع به عوارض شخصیت نمایشی توضیح داده‌ایم.

❌ اختلالات تبدیلی

اختلالات تبدیلی از دیگر عوارض شخصیت نمایشی است. این افراد مشکل پزشکی مانند از دست دادن بخشی از سیستم عصبی را نیز تجربه می‌کنند.

❌ حملات پانیک

یکی از عوارض اختلال شخصیت نمایشی، حملات پانیک است. این افراد احساسات ناگهانی، ترس و واکنش های شدید فیزیکی را در مواقع عادی و تهدید کننده تجربه می‌کنند.

❌ اختلال علائم جسمانی

اختلال علائم جسمانی از دیگر عوارض شخصیت نمایشی است. این افراد به شدت احساس ناراحتی می‌کنند و واکنش های غیر طبیعی از خود نشان می‌دهند.

دلایل اختلال شخصیت نمایشی

بروز اختلال شخصیت نمایشی یا هرگونه اختلال شخصیت دیگر در فرد موضوعی است که پیش از هر چیز به وجود برخی عوامل ژنتیکی نیاز دارد. بااین‌حال تجربیات زندگی و شرایط محیط اطراف فرد نیز می‌تواند در بروز این اختلال تأثیر بسیاری داشته باشد.

برای مثال برخی از روانشناسان معتقدند با توجه به اینکه رفتارهایی همچون توجه به‌ظاهر یا جذابیت جنسی در زنان از جمله ویژگی‌های مورد تأیید هستند، می‌توان تصور کرد که این عوامل باعث تشدید نشانه‌ها در فرد می‌شوند و به‌عنوان دلیلی برای اثبات این فرضیه نیز به نرخ بالای ابتلا به شخصیت نمایشی در زنان اشاره می‌کنند.

تحقیقات نشان‌دهنده این موضوع است که میان ابتلا به اختلال شخصیت نمایشی و ضداجتماعی همپوشانی بالایی وجود دارد و این موضوع متخصصین را به سمت این فرضیه هدایت می‌کند که احتمالاً یک نقص فیزیولوژیکی مشخص می‌تواند باعث بروز هردوی این اختلالات باشد؛ به این صورت که این نقص در زنان باعث شخصیت نمایشی و در مردان باعث رفتار ضداجتماعی می‌گردد.

با این‌ حال تحقیقات در زمینهٔ دستیابی به علل اختلال شخصیت نمایشی همچنان ادامه دارد و نمی‌توان در این زمینه از یک علت مشخص نام برد. آنچه مشخص است مجموعه‌ای از عوامل زیستی-روانی-اجتماعی در کنار یکدیگر باعث بروز این اختلال می‌شوند.

✨ سبک فرزند پروری

افرادی که به اختلال شخصیت نمایشی مبتلا هستند؛ معمولا باید ترومای دوران کودکی و سبک های فرزند پروری آنها را نیز مورد بررسی قرار داد. گاهی کودکان با آسیب هایی که در دوران کودکی تجربه می‌کنند، در بزرگسالی این آسیب را به شکل چنین اختلالی بروز می‌دهند.

همانطور که گفته شد این اختلال به دلیل سبک های اشتباه فرزند پروری نیز بروز می‌کند. در واقع والدینی که برای کودکان خود قوانین شرح نمی‌دهند و رفتارهای اشتباهی را برای تربیت فرزند خود انتخاب می‌کنند، در آینده با احتمال بالا باید منتظر بروز این اختلال در فرزند خود باشند.

درمان شخصیت نمایشی

مبتلایان به انواع اختلال شخصیت معمولاً بینشی نسبت به بیماری خود ندارند و همین موضوع باعث می‌شود که آن‌ها معمولاً برای درمان مراجعه نکنند و یا تلاشی برای ادامه روند درمان نداشته باشند. مبتلایان به اختلال شخصیت نمایشی معمولاً به دلیل مشکلات ثانویه‌ای که به دنبال ویژگی‌های شخصیتی نمایشی ایجاد شده نظیر افسردگی یا مشکلات ارتباطی برای درمان مراجعه می‌کنند.

همچنین ممکن است آن‌ها به درخواست نزدیکان و اطرافیان و یا برای اهدافی نظیر مشاوره‌های پیش از ازدواج به مراکز مشاوره مراجعه نمایند. بااین‌حال فارغ از علت مراجعه، درصورتی‌که روانشناس به تشخیص اختلال شخصیت نمایشی در فرد رسیده باشد، می‌تواند از روش‌های زیر برای درمان شخصیت نمایشی استفاده نماید.

رفتاردرمانی

یکی از روش های درمان شخصیت نمایشی، رفتار درمانی است. رفتاردرمانی می‌تواند برای بهبود بسیاری از رفتارهای نامناسبی که به دلیل ابتلا به اختلال شخصیت در فرد ایجاد می‌گردد، مؤثر واقع شود. مطالعات بسیاری اثربخشی این شیوه از درمان را بر روی رفتارهای مهرطلبانه و تلاش برای جلب حمایت و توجه اطرافیان نشان داده‌است.

در این شیوه، رفتارهایی که به دنبال دریافت تأیید و حمایت دیگران است مورد بی‌توجهی قرارگرفته و هنگامی‌که فرد از رفتارهای سازنده جایگزین استفاده می‌کند مورد تشویق و پاداش قرار می‌گیرد. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه برخورد با شخصیت نمایشی کلیک کنید.

درمان شخصیت نمایشی | آموزش روابط میان فردی

آموزش روابط میان فردی از دیگر روش های درمان شخصیت نمایشی است. وجود مشکلاتی در روابط میان فردی نظیر تلاش برای دریافت تأیید و محبت اطرافیان و یا صمیمانه‌تر پنداشتن روابط نسبت به آنچه هست، ازجمله مشکلاتی هستند که افراد نمایشی در روابط اجتماعی خود با آن‌ها مواجه می‌شوند.

به همین خاطر آموزش اصول اساسی در زمینهٔ برقراری ارتباط با دیگران می‌تواند بخش مهمی از درمان فرد باشد. یکی از مهم‌ترین نکاتی که در این زمینه آموزش داده‌می‌شود. این است که وی متوجه خواهد شد رفتارهای او اگرچه در کوتاه‌مدت باعث جلب‌توجه و محبت اطرافیان می‌شود اما در بلندمدت آسیب‌هایی را به دنبال خواهد داشت.

درمان دیالکتیک

دیالکتیک یکی از انواع درمان‌هایی است که برای بهبود بخشیدن‌به تفکر مطلق گرایانه مورد استفاده قرار می‌گیرد. این شیوه از درمان به فرد کمک می‌کند که به‌جای اتخاذ دیدگاه این یا آن در مقابل مسائل به آن‌ها به‌صورت بخش‌های مکمل نگاه کند. به همین دلیل برای درمان شخصیت نمایشی از درمان دیالکتیک نیز استفاده می‌کنند.

برای آشنایی با روش رفتار درمانی دیالکتیکی کلیک کنید.

درمان شناختی-رفتاری

درمان شناختی-رفتاری، یکی از روش های مفید در درمان شخصیت نمایشی است. این روش درمانی به‌ طور همزمان افکار و باورهای اشتباه و رفتارهای نامناسب فرد را موردبررسی قرار‌داده. و به همین خاطر یکی از درمان‌هایی است که در بسیاری از زمینه‌ها می‌تواند مؤثر واقع شود.

در این شیوه باورهای اشتباهی نظیر تلاش برای دریافت تأیید همگان موردبررسی قرارگرفته. و با باورهای مناسب‌تری جایگزین می‌شود؛ درعین‌حال رفتارهای نامناسب فرد نیز مشخص شده. و برای بهبود آن‌ها برنامه‌ریزی می‌شود.

درمان شخصیت نمایشی | خانواده‌درمانی

خانواده درمانی از دیگر روش های موثر در درمان شخصیت نمایشی است. خانواده مبتلایان به اختلال شخصیت نمایشی یکی از گروه‌های هدف برای درمان هستند. اهمیت درمان برای این افراد از دو جهت مطرح می‌شود؛ نخستین موضوع این است که خانواده این افراد باید راجع به اختلال شخصیت نمایشی و راهکارهایی برای برخورد با این افراد آگاه باشند. تا از میزان تنش‌ها و مشکلات در خانواده کاسته شود. علاوه بر این خانواده این افراد ممکن است دچار بیماری‌های روحی مانند افسردگی و اضطراب شوند که نیاز به دریافت توجه بالینی و اقدام برای بهبود دارد.

دارو درمانی

همانطور که گفتیم، هیچ دارویی مختص درمان شخصیت نمایشی به وجود نیامده‌است. اما برای کاهش علائم اختلالات خلقی مانند افسردگی، پریشانی، اضطراب و … برای این افراد دارو تجویز می‌شود. داروها به وسیله روانپزشک تجویز می‌شود و در درمان خود اختلال شخصیت نمایشی کاربرد خاصی ندارد.

گروه درمانی

یکی از روش های درمان شخصیت نمایشی، گروه درمانی است. در این روش درمانی عده ای از درمانگران در ابتدای درمان استفاده می‌کنند. و عده دیگری اعتقادی به این روش درمانی ندارند. اما همانطور که گفتیم شیوه درمانی با توجه به تشخیص درمانگر بر اساس رفتار و توانایی های فرد صورت می‌گیرد.

درمان روان تحلیلگری

برای درمان شخصیت نمایشی گاه از روش روان تحلیلگری استفاده می‌شود. این روش درمانی به منظور کاهش واکنش های احساسی شخص با یافتن دلیل این بیماری است. این روش اگر به شیوه بسیار درست و اصولی مورد استفاده قرار بگیرد؛ تاثیر بسیار زیادی در درمان شخصیت نمایشی می‌گذارد. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه ازدواج با شخصیت نمایشی کلیک کنید.

تمرین هماهنگی ذهن و بدن

برای درمان شخصیت نمایشی از تمرین های هماهنگی ذهن و بدن نیز استفاده می‌شود. روش های ذهن آگاهی مانند مدیتیشن، یوگا، درمان بیوفیدبک و تای چی در این روش توصیه می‌شود. زیرا این روش ها به فرد کمک می‌کند تا برنامه ریزی ذهنی منظم بچیند و بر احساسات خود کنترل داشته باشد.

کلام آخر

درمان شخصیت نمایشی به شیوه های متفاوتی وجود دارد. اما تشخیص روانشناس و متخصص است که نوع درمان را مشخص می‌‌کند. اما خود این افراد نیازی به درمان نمی‌بینند و از نظر خودشان رفتارهای طبیعی دارند. شاید برای افسردگی به دنبال راه درمانی باشند. و معمولا این افسردگی از شکست های عاطفی به وجود آمده‌است.

همانطور که گفتیم، فرد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی، برای درمان نیازمند کمک روانشناس است. مرکز مشاوره ذهن نو به صورت تلفنی و حضوری به شما مراجعین گرامی خدمات ارائه می‌دهد. جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره زیر تماس حاصل فرمایید.

برای دریافت مشاوره در زمینه درمان شخصیت نمایشی می توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت منزل با شماره 9099070354 تماس بگیرید.

سوالات متداول

شخصیت نمایشی یعنی چه؟

شخصیت نمایشی یکی از انواع اختلال شخصیت است که با ویژگی‌هایی نظیر مبالغه در هیجانات، رفتارهای اغواگرایانه و استفاده از ظاهر در برقراری ارتباط با دیگران و همین‌طور تلاش برای جلب حمایت و تأیید دیگران شناخته می‌شود.

آیا اختلال شخصیت نمایشی قابل‌درمان است؟

بله، اگرچه به دلیل عدم اعتقاد این افراد به بیماریشان، درمان معمولاً با مشکلاتی مواجه است اما درصورتی‌که برای درمان اقدام شود امکان بهبودی وجود دارد.

بهترین روش برای درمان شخصیت نمایشی چیست؟

روش‌های مختلفی برای درمان شخصیت نمایشی وجود دارد که درمانگر با توجه به شرایط فرد و مشکلاتی که برای وی پیش‌آمده از آن‌ها استفاده می‌کند. به همین خاطر نمی‌توان یک درمان را به‌عنوان بهترین درمان انتخاب کرد اما می‌توانیم درمان شناختی-رفتاری را یکی از درمان‌های پرکاربرد برای این اختلال بدانیم.

آیا داروی خاصی برای درمان شخصیت نمایشی وجود دارد؟

هیچ داروی مشخصی برای درمان اختلالات شخصیت وجود ندارد؛ اما درصورتی‌که متخصص احساس کند فرد درزمینهٔ خاصی نیاز به استفاده از دارو دارد، می‌تواند از داروها نیز استفاده کند.

آیا اختلالات شخصیت قابل‌درمان هستند؟

اگرچه درمان این اختلالات با مشکلات و چالش‌های بسیاری همراه است اما اگر فرد همکاری مناسبی با درمانگر داشته باشد احتمال بهبود این اختلالات وجود دارد.

منبع: نشانه های اختلال شخصیت نمایشی